… naar school lopen langs de appartementengebouwen waar ‘s morgens vroeg, door vage openingen waarachter zich donkere gangen bevinden, personeel van onvermoede bedrijfjes naar buiten komt om tegen de gevel te hangen, waar brood en gebak daglicht te zien krijgen of in tweeën gezaagde karkassen van de achterbank van een Lada worden opgetild en naar binnen verdwijnen. Langs taxichauffeurs die wachten op een ritje. Langs een bejaarde vrouw die sigaretten en kauwgom voor zich heeft liggen op een tafeltje. Langs een ‘gaisjnik’ die van onder een indrukwekkend hoofddeksel auto’s aanhoudt om hun bestuurders naar de papieren te vragen. Achter een vrouw van een jaar of veertig die zoals zo vaak energiek voor me uit loopt en die ik nooit in iets anders heb gezien dan een paarsig mouwloos hemd, een grijze broek en platte sandalen.
… op een hoek van de straat stoppen voor een papieren beker met één van de nationale Kirgizische dranken. Tsjalap bijvoorbeeld, dat doet denken aan een licht sprankelende, licht gezouten versie van karnemelk, of maksym, dat veel moeilijker is thuis te brengen maar gemaakt wordt van gefermenteerde granen. Het was even wennen, maar gekoeld zijn deze dranken een zegening in het droge, warme weer van de Kirgizische zomer.
… onder het lopen luisteren naar de muziek van Ю-Питер (Joepiter) op de iPod. De leider van de groep, Vyatsjeslav Boetoesov, houdt van woordspelingen en heeft voor het live-album waar ik het meest naar luister de titel 10-Питер gevonden: je vindt in wat sprekend lijkt op de naam van de band het getal 10 terug (het zijn geloof ik opnames van een concert uit 2010) en de troetelnaam van de stad waar ze vandaan komen: Pieter, oftewel Sint-Petersburg. De muziek is van ver weg en toch toepasselijk, want in het Russisch.
… praten over van alles wat in het hoofd opkomt met leraressen die hieraan gewend zijn geraakt en er volop aan meegedaan hebben. Woorden verzinnen die best hadden kunnen bestaan maar die een glimlach ontlokken aan wie beter weet. Andere, wel bestaande woorden met elkaar verwisselen en zo ‘ongekleed’ zeggen in plaats van ‘hopeloos’. Het gesproken woord probeert het hoofd voor te blijven en struikelt daarbij regelmatig over de eigen medeklinkers. Hoofdschuddend denken: heb ik wel wat geleerd? En weten: ja hoor, heel veel zelfs.
… lunchen in het hetzelfde café van altijd waar ze aardige dingen zeggen: nee toch? maar je komt toch nog wel een keer terug? En waar ze er alweer in geslaagd zijn nieuwe dagschotels te presenteren. De hele Kirgizische keuken is een oefening in: doe zoveel mogelijk verschillends met steeds dezelfde tien ingrediënten. Het is geen verfijnde keuken, maar de groente is seizoensafhankelijk en smaakvol en, zoals iedere Kirgiziër je graag vertelt, afkomstig uit schone, ecologisch verantwoorde, kleinschalige landbouw.
… Skypen met Charlotte, die in een guesthouse blijkt te zitten in Satun, in het zuiden van Thailand. Hee, maar ze was aan het varen op de schoener waar ik het eerder over had. Niet meer, nee, en ze heeft zwaarwegende argumenten voor ons allebei om onze plannen om later in het jaar mee te varen naar Indonesië en Tasmanië verder maar te vergeten. Jammer, maar beter om er nu achter te komen en niet op volle zee, op honderden mijlen van de Australische westkust. En ruimte dus voor nieuwe plannen. Het wordt tijd om naar huis te gaan, binnenkort zijn we allebei weer in Penang.
27 Jul 2013 at 22:04
Je bent ver gekomen zo te lezen…..heel anders dan je vorige verblijf aldaar. Ben je meer aan het land gewend geraakt of is het daarvoor te divers?
28 Jul 2013 at 03:59
Grappig, de vorige keer was ik niet in Kirgizië maar in Rusland (in Irkoetsk), en toch waren er allerlei overeenkomsten en voelde dit van de afgelopen twee maanden af en toe aan als Rusland.
Tegelijkertijd heeft Kirgizië ook hele eigen dingen, waar ik niets van wist toen ik kwam, en nu gelukkig wat meer. Het is een land om naar terug te gaan. Misschien een keer in de lente, als de bergen nog vol sneeuw liggen en de natuur in de dalen ontwaakt en zo.
29 Jul 2013 at 08:25
Richard, mooi, ten afscheid een ‘laatste keer’ opsomming. Waarmee je de lezer even aan de hand meeneemt naar die, voor mij althans, onbekende wereld.
Jij en je talenhonger, en je talent. Zou je ooit aan Hindi durven te beginnen? Wonderschone taal. Ik overweeg Vietnamees, zou als ik daar ben graag zelf willen communiceren zonder tussenkomst van onze tolk, maar te moeilijk vrees ik.
En krijgen we te horen waarom niet met die schoener? Nu is het raden. Zeeziekte? Agorafobie?
29 Jul 2013 at 10:06
In de delen van Vietnam waar jullie komen worden waarschijnlijk bovendien allerlei dialecten gesproken, dat maakt het extra moeilijk. Zou een mooie uitdaging zijn… Lijkt me wel bijzonder om ‘hazenlip’ in het Vietnamees te kunnen zeggen! Heb zelf nog niet aan Hindi gedacht, nee. Zit ook wel een beetje aan mijn limiet geloof ik, zou liever eerst de talen die ik spreek willen verbeteren, en dan pas denken aan nieuwe talen. Al kom ik regelmatig de wet van de ‘diminishing returns’ tegen.
Wat de schoener betreft: de redenen om ervan af te zien hebben met de eigenaar/kapitein te maken, daar kan ik niet verder op ingaan zonder erg persoonlijk te worden. We zijn niet de enigen die ervan afzien, trouwens. Blijft jammer.
29 Jul 2013 at 14:40
Over persoonlijk gesproken: het gaat me niet zozeer om hazenlip te kunnen zeggen (of brandwond of anderszins gemankeerd),maar om te kunnen communiceren met onze ‘geadopteerde dochter’, een nu achttien jarig meisje, tamelijk spastisch en een licht geestelijk gehandicapt. We noemen haar vlinder, een koosnaampje zonder verdere redden, behalve dat zij als een vlinder ons leven binnenfladderde.
We leerden haar in 2007 tijdens een operatiekamp kennen. Kind uit een doodarm gezin. Wij steunen de familie sindsdien op maandbasis. Niet via onze Stichting Duniya, maar privé. Op youtube staat een filmpje dat we toen draaiden, maakte deel uit van een presentatie over ons werk daar, begint nogal plompverloren zonder verdere introductie. Ze werd aan beide benen geopereerd, verlenging van achillespees, een gangbare ingreep bij spastische verkramping van ledematen. We bezochten haar kort na de operatie, thuis. De man in het blauw is een van onze chirurgen, we schrijven vlinder op haar gips, in Vietnamees en Nederlands. Aan het eind van het filmpje, als we na een half jaar weer terugkomen, zie je de chirurg die de ingreep deed. En je ziet mij, met mijn vlinder…
In augustus wordt ze negentien, een grote, mooie meid is ze geworden, maar haar verkramping is weer even ernstig als in 2007. Eind dit jaar zal ze opnieuw geopereerd worden, in de hoop dat ze in elk geval weer redelijk zal kunnen lopen. We gaan er heen, willen er bij zijn. Aan de rest van haar spasticiteit is niets te doen, dat is immers een hersenkwestie.
Om met haar te kunnen communiceren, rechtstreeks, zonder onze tolk, dat zou mooi zijn. Maar Vietnamees is zo verschrikkelijk moeilijk…
30 Jul 2013 at 01:59
Indrukwekkend, Hans. In het licht hiervan was mijn opmerking over ‘hazenlip in het Vietnamees’ wat lichtzinnig. Neem me niet kwalijk.
29 Jul 2013 at 11:22
Ik heb weer genoten van je verhaal. Wat ben je toch ondernemend en vitaal. Ook je verteltrand vind ik hardstikke goed. Goede terugreis naar Penang en Charlotte natuurlijk. Groetjes maar weer.
30 Jul 2013 at 02:04
Dank je Gerry. Intussen zijn we allebei weer in Penang en zo goed als bijgepraat. Het was goed om op reis te zijn, en het is goed om weer thuis te zijn!
30 Jul 2013 at 17:32
Richard: lichtzinnig? Geen sprake van. Volstrekt gerechtvaardigd. Mijn reactie wellicht iets over the top, maar wil zo graag verhelderen, verklaren. En ook dat is gerechtvaardigd. En sentimenteel, emotioneel, ook dat. Mag ook. Alles mag! Goede reis naar huis, Penang dus. Ik nog in Berlijn, morgen weer verder, richting Praag,
30 Jul 2013 at 17:33
Oh pardon, je bent er al. Welkom thuis dan!